Split Payment

Zmiany na rok 2024

Split payment, znany również jako mechanizm podzielonej płatności (MPP), to narzędzie stosowane podczas rozliczania się z kontrahentem lub klientem. Podczas dokonywania przelewu, system automatycznie dzieli kwotę brutto na dwie części. Wartość netto zamówienia jest przekazywana na główne konto, podczas gdy wartość podatku VAT jest deponowana na specjalnym subkoncie VAT nabywcy.

Split payment – na czym polega i kogo dotyczy?

Wprowadzenie MPP w Polsce miało miejsce 1 lipca 2018 roku i obecnie obowiązuje wszystkich przedsiębiorców, niezależnie od skali działalności. Jednakże, od 1 listopada 2019 roku, MPP stało się obowiązkowe tylko dla faktur o wartości brutto przekraczającej 15 000 zł, które dotyczyły tzw. towarów i usług wrażliwych.

Od początku 2021 roku, z nowelizacją ustawy o VAT (tzw. pakiet SLIM VAT), pojawiły się istotne zmiany w przepisach. Przestał obowiązywać wymóg korzystania z mechanizmu podzielonej płatności (MPP) w przypadku potrąceń pozakodeksowych, czyli takich, które były dozwolone na podstawie swobody umów. Płatności z rachunku VAT można teraz dokonywać także na konta agencji celnych. Zmienił się również katalog podmiotów uprawnionych do zwolnienia ze stosowania MPP. Aby uprościć sprawę ustalenia, czy dana faktura podlega obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności, zrezygnowano z odsyłania do przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. Teraz kwota 15 000 zł (brutto) faktury jest bezpośrednio określona w ustawie o VAT (art. 108a ust. 1a, art. 106e ust. 1 pkt 18a). Link do ustawy.

Dla kogo jest obowiązkowe stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (MPP)?

Nowelizacja ustawy o VAT z 2021 roku nie zmieniła limitu, od którego MPP staje się obowiązkowe. Mechanizm podzielonej płatności musi być zastosowany, jeśli spełnione zostaną następujące warunki:

– Przedmiotem transakcji są towary lub usługi określone w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

– Kwota należności brutto na fakturze przekracza 15 000 zł.

– Zarówno sprzedawca, jak i nabywca są płatnikami podatku VAT.

Nie zmieniły się również zasady określania, czy wartość brutto faktury przekracza obowiązkowy limit MPP (15 000 zł) w przypadku faktur w walucie obcej. Nadal obowiązuje stosowanie zasad przeliczania kwot, które są używane do obliczenia podstawy opodatkowania VAT.

MPP a potrącenia wierzytelności

Do końca 2020 roku, nie było konieczności stosowania MPP w przypadku potrąceń zgodnie z art. 498 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: kc). Jednak ze względu na specyfikę potrąceń opisanych w art. 498 kc, które dotyczyły dwóch stron będących jednocześnie dłużnikami i wierzycielami, nie było możliwe uznawanie wielostronnych (umownych) potrąceń za spełnienie obowiązków związanych z MPP. Ponadto, potrącanie wierzytelności musiały być wymagalne, co wpływało negatywnie na płynność finansową podatników.

Od 1 stycznia 2021 r., możliwe jest stosowanie MPP także do potrąceń pozakodeksowych. Są to takie, które są dozwolone na podstawie swobody umów. To daje podatnikom większą elastyczność, pozwalając na różne praktyki rynkowe, takie jak netting.

Warto zaznaczyć, że przedsiębiorca powinien dokładnie udokumentować potrącenia. W przypadku kontroli organów podatkowych musi udowodnić, że nie naruszył przepisów dotyczących MPP. Powinien też być w stanie udowodnić, że uzasadnienie potrącenia jest obecne. Oraz, że nie istnieją inne sposoby regulacji zobowiązań, które omijają obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.

Jeśli po dokonaniu potrącenia pozostaje nadal kwota do zapłaty, różnicę tę należy uregulować zgodnie z zasadami MPP.

Co to jest JPK_VAT7? Czytaj dalej….

Korzyści wynikające ze stosowania mechanizmu split payment

Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności może pomóc w zmniejszeniu kwoty zobowiązań podatkowych oraz w uniknięciu opłat za zwłokę w płatności VAT. Nawet w przypadku sytuacji nieobowiązkowych, stosowanie tego mechanizmu pozwala przedsiębiorcom na uniknięcie podejrzeń o uczestnictwo w oszustwach podatkowych.

Przedsiębiorcy stosujący MPP mogą łatwiej uzyskać zwrot podatku VAT, składając wniosek o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT. Warunkiem jest dokonywanie zapłaty zobowiązań z tytułu podatku VAT wcześniej niż wynikałoby to z przepisów ustawowych.

Kwota tego zwrotu zależy od:

• wartości zobowiązań
• terminu ich uregulowania
• stopy referencyjnej NBP obowiązującej na dwa dni robocze przed dokonaniem zapłaty podatku

Dostęp do środków na koncie VAT

Środki MPP, które przedsiębiorca trzyma na koncie VAT przeznacza się przede wszystkim na opłaty zobowiązań podatkowych z tytułu VAT. Niemniej jednak, korzystanie z tych środków jest ograniczone. Jeśli zamierza się wykorzystać je w inny sposób, konieczne jest uzyskanie zgody Naczelnika Urzędu Skarbowego poprzez złożenie odpowiedniego wniosku. Naczelnik ma 60 dni na rozpatrzenie wniosku.

Kary i grzywny za brak stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności

Przedsiębiorca, który nie zastosuje mechanizmu podzielonej płatności podczas płatności za towary lub usługi, pomimo spełnienia przesłanek obowiązkowego stosowania, podlega sankcjom podatkowym i karno-skarbowym. Taki czyn jest uznawany za przestępstwo i jest określony w art. 57c §1 Kodeksu karnego skarbowego (kks). Kara pieniężna może wynieść do 720 stawek dziennych. Przy czym stawka dzienna nie może być niższa niż 1/30 części minimalnego wynagrodzenia ani przekraczać 400-krotności tej stawki.

Aktualizacje w regulacjach podatkowych w roku 2023 dotyczące Mechanizmu Podzielonej Płatności

Lipiec b.r. roku był miesiącem wprowadzenia szeregu zmian w związku z mechanizmem podzielonej płatności. W nawiązaniu do pakietu Slim VAT 3, Ministerstwo Finansów przedstawiło nowe uregulowania. Dotyczą one przypadków zmiany podatnika (tzw. faktora) oraz zasad związanych z przywilejami wynikającymi z korzystania z tego mechanizmu.

W ramach tych nowych przepisów wprowadzono rozwiązanie w przypadku zmiany podatnika (faktora). Według Ministerstwa Finansów, dotychczasowy proces uwolnienia się od wspólnej odpowiedzialności w przypadku zmiany faktora wiązał się z uciążliwymi procedurami technicznymi, co prowadziło do opóźnień w przepływie środków VAT i konieczności zaangażowania dostawcy w cały proces.

Aby uprościć ten proces, wprowadzono nową opcję uwolnienia się od odpowiedzialności. Teraz dotychczasowy podatnik (faktor) będzie mógł uwolnić się od odpowiedzialności, przekazując kwotę VAT bezpośrednio na konto VAT nowego podatnika, który nabył wierzytelność (nowego faktora). Dostawca nie będzie już zaangażowany w ten proces, przez co cała procedura będzie łatwiejsza – wyjaśnia Ministerstwo Finansów.

Resort finansów informuje, że wprowadzono doprecyzowanie przepisów dotyczących przywilejów wynikających z mechanizmu podzielonej płatności. Wskazuje ono, że jeśli nabywca (klient faktora) dokonuje płatności za fakturę w ramach faktoringu odwrotnego przy użyciu MPP, ma prawo skorzystać z przywilejów wynikających z tego mechanizmu

Wszystkie te zmiany wprowadziła ustawa z dnia 26 maja 2023 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 1059). Od 1 lipca 2023 roku większość tych nowych przepisów jest obowiązująca.

Celem tego artykułu jest zapewnienie wyłącznie informacji edukacyjnych, a nie udzielanie porad prawnych, finansowych lub podatkowych.