Podarte banknoty – co z nimi zrobić i jak je wymienić?

Zniszczone, podarte, nadpalone – banknoty mogą mieć różną historię, ale mimo uszczerbków wciąż posiadają swoją umowną wartość. Co zatem zrobić, gdy posiadamy zużyte i podarte banknoty?

Podarte banknoty – czy to duży problem?

Wielokrotnie spotyka się sytuacje, w której odbierając gotówkę przy płatności w sklepie lub innym miejscu z dobrami materialnymi lub usługowymi otrzymane banknoty wyglądają na bardzo zużyte. Tak, jak gdyby swoje najlepsze lata miały już za sobą. To, że ich historia podróży jest długa i zawiła to więcej niż pewne.

W obiegu znajdują się zużyte pieniądze, których jednak nikt nie wymienia. Mogą być sklejone taśmą, bywają naderwane lub nie posiadają kawałka materiału. Zazwyczaj nie ma z nimi większego problemu i taką walutę wszyscy przyjmują. Nie muszą jednak tego zrobić. Inna sprawa to fakt, że zdarzają się sytuacje, w których podarte banknoty to wynik sytuacji losowej np. pies pogryzł portfel i uszkodził znajdujące się w nim pieniądze.

Zobacz też –> Wyłudzenie pożyczki lub kredytu – jak się ochronić?

Warto nadmienić, że otrzymując np. w sklepie podarte banknoty, konsument nie ma obowiązku ich przyjęcia. Ma więc prawo do odmowy, ponieważ prawidłowym środkiem płatniczym są pełnowartościowe jakościowo banknoty i monety. W przypadku zgody na otrzymanie zniszczonej waluty, dana osoba staje się ich właścicielem. Może to prowadzić do dalszych problemów, gdyż inny sprzedawca może z kolei odmówić konsumentowi przyjęcia takiej gotówki.

Jak wymienić podarte banknoty?

Podarte banknoty można wymienić bez problemu w polskich kasach bankowych przy dwóch założeniach:

• Trzeba posiadać 45% – 75% oryginalnej powierzchni banknotu w jednym fragmencie.
• Możliwe jest odczytanie nominału banknotu.

Powyższe kwestie reguluje zarządzenie nr 31/2013 Prezesa Narodowego Bank Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 roku. W przypadku monet mowa jest o zachowaniu przynajmniej jednego elementu (rdzenia lub pierścienia).

Bank wymienia banknoty, które są postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób, w tym również na skutek umieszczenia na nich trwałego napisu, nadruku, rysunku czy znaków.

W przypadku wymiany monet mowa jest o uszkodzeniach mechanicznych, wytarciach, korozji, zmianie koloru lub skutkach takich, jak umieszczenie napisu, nadruku, rysunków lub znaków.

Bank nie chce przyjąć uszkodzonych pieniędzy

Istnieje obowiązek, zgodnie z którym banki muszą przyjąć i wymienić uszkodzone banknoty i monety na nowe. Jeśli bank odmawia wykonania tego zadania, wtedy należy powołać się na wyżej wspomniane zarządzenie oraz wystosować prośbę o pisemne uzasadnienie decyzji.

Zobacz też –> Terminy wdrożenia kas fiskalnych online

Dla obywatela istnieje również możliwość złożenia skargi do Komisji Nadzoru Finansowego, przy uwzględnieniu otrzymanego dowodu i decyzji.

Zasady wymiany banknotów lub monet

Narodowy Bank Polski wymienia banknoty w:

• 100% wartości nominalnej – jeżeli zostało zachowane ponad 75% pierwotnej powierzchni banknotu,
• 50% wartości nominalnej – jeżeli zostało zachowane od 45% do 75% pierwotnej powierzchni banknotu.

Narodowy Bank Polski wymienia także monety. W tym przypadku zasady są bardzo podobne. Wymiana następuje w:

• 100% wartości nominalnej monety, również jeżeli są to dwa rozłączone elementy (rdzeń i pierścień) – jeżeli pochodzą z monety o tej samej wartości nominalnej,
• 50% wartości nominalnej – jeżeli został zachowany co najmniej jeden element monety (rdzeń lub pierścień).

Standardowa wymiana jest zazwyczaj bezpłatna. Istnieją wyjątki od tej reguły, ale dotyczą one sytuacji związanych z organami ścigania lub transportu pieniędzy.

Wymiana następuje od ręki na złożony wniosek. Taka sytuacja nie będzie miała miejsca tylko w dwóch przypadkach. Gdy zaistnieje podejrzenie względem autentyczności waluty lub podarte banknoty będą tak zniszczone, iż ich weryfikacja mogłaby być dokonana jedynie w centrali NBP. Wraz z odbiorem wymienionej gotówki, pracownik instytucji powinien wystawić odpowiednie pokwitowanie.

Ten artykuł zapewnia informacje edukacyjne i nie ma na celu udzielania porad prawnych, finansowych lub podatkowych.